مفاتیح الجنان شیخ قمی ، روایتی از معلی بن خنیس را درباره نوروز ذکر کرده است که اعمال این روز و دعای مربوط به آن را همراه دارد . در بحار الانوار مجلسی روایات معلی بن خنیس را به تفصیل آورده است . در آن روایات به فضیلت و برتری این روز نسبت به سایر ایام بسیار پرداخته است و یکی از روایات مفصل معلی بن خنیس ، نوروز را این گونه تجلیل کرده است نوروز روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی قرار گرفت ، روزی است که جبرئیل بر نبی (ع) نازل شد ، روزی است که رسول اکرم (ص) علی (ع) را بر دوش کشید تا بت های قریش را از بالای کعبه رمی کند ، روزی است که نبی (ع) به وادی جن رفت و از ایشان بیعت گرفت ، روزی است که برای علی (ع) از مردم بیعت گرفت ( غدیر خم ) ، روزی است که قائم آل محمد (عج) ظهور خواهد کرد و روزی است که امام عصر (عج) بر دجال پیروز خواهد شد . و اما روایت خنیس به نقل از امام صادق (ع) در مفاتیح الجنان اینچنین است : فرمود : " چون نوروز شود ، غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بوی های خوش خود را معطر گردان . پس چون از نماز های پیشین و پسین و نافله های آن فارغ شدی ، چهار رکعت نماز بگذار یعنی هر دو رکعت به یک سلام و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه سوره قدر ( انا انزلناه ) و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت سوم بعد از حمد ، ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا را بخوان : اللهم صل علی ... و بسیار بگو یا ذالجلال و الاکرام . "همان طور که مشاهده می شود ، این روز نیز چون اعیاد اسلامی با غسل کردن ، پوشیدن جامه نو و معطر گردیدن به بوی های خوش و روزه داشتن آغاز می شود ، ضمن آنکه نمازی مشابه نماز های سایر اعیاد اسلامی دارد .
جمعه ، فطر ، اضحی و غدیر خم ، مهم ترین روز هایی هستند که از آنها در روایات اسلامی با عنوان " عید " یاد شده است و هر یک از این روزها اعمال و آداب و مراسم مشترک یا خاص خود را دارند .
مهم ترین اعمال و آداب مشترک این اعیاد عبارتند از : غسل کردن و حمام کردن ، پوشیدن جامه نیکو ، استعمال بوی خوش ، خواندن نماز و ادعیه ضمن آنکه هر یک از آنها اعمال ویژه خود را نیز دارند .
نکته جالب توجه در این اعمال و آداب و ادعیه آن است که غالبا به نزول فرشتگان و ارواح وارستگان و فرود آمدن برکات آسمانی اشاره می شود . چنانکه تلاوت سوره قدر ، به منظور اشاره به قدر و شرف و عظمت این اعیاد و تأکید بر نزول فرشتگان و " روح " از آسمان مانند آن ، نوعا در نماز های ویژه این اعیاد مطرح است .
در شب جمعه ، ملائکه از آسمان به زیر می آیند با قلم های طلا و صحیفه های نقره ، و در پسین پنجشنبه و شب جمعه و روز جمعه تا غروب آفتاب جز صلوات بر محمد (ص) و آل او چیز دیگری نمی نویسند .
شب عید اضحی ( قربان ) از لیالی متبرکه است و یکی از آن چهار شبی است که نگاه داشتن احیا در آن شب توصیه شده است چرا که درهای آسمان در این شب باز است .
در روایات آمده است که فضیلت شب عید فطر کمتر از شب قدر ، شب نزول قرآن ، ملائکه و روح نیست . عید غدیر خم نیز از عظیم ترین اعیاد است و نامش در آسمان روز عهد معهود است و آن روزی است که حضرت رسول (ص) امیرالمؤمنین (ع) را به خلافت خود برگزید . احسان و انفاق در این روز ، چون شب قدر ، اجری چندین برابر روز های دیگر دارد .
گفتنی است که در بعضی از ادعیه مربوط به این اعیاد وسعت رزق از خداوند متعال که خیرالرازقین است درخواست می شود .
نوروزبه معنای«روزنو»به روزاول فروردین، همزمان بارسیدن آفتاب به نقطه اوج برج حَمَل گویند. درعهدساسانیان جشن نوروزباگردش سال تغییرمیکرد. درادوارمختلف باانگیزه های مختلف جشن نوروزرابه تاخیرمی انداختندهمانگونه که درعهدجاهلی ماههای حرام راتغییرمی دادند ودرقران کریم ازآن به عنوان«نسیء » یادکرده است. جشن نوروزنیزتااولخردادماه (60)روزبه تاخیرمی افتاد.
درحدودسال392ق.نوبت جشن نوروزی اول حمل به اول حمل رسید.به سال467ق.تقویم جلالی نهاده شدوبراساس آن موقع جشن نوروزی دربهارهرسال مقارن تحویل آفتاب به برج حمل تثبیت شد.
درکتب حدیثی،سیره،تاریخ وتراجم علل فراوانی برای قداست نوروزبیان شده که به برخی ازآنهااشاره کنیم:
1-خلقت جهان درروزنوروز
2-خلقت حضرت آدم درآنروز
3-خلقت فرشتگان درآن
4-خلقت خورشید
5-دحوالارض وگسترش کره زمین
6-آغاززمان
7-روزعهدومیثاق درعالم ذر
8-تجدیدآیین یکتاپرستی توسط جمشید
9-شکستن بت هاتوسط قهرمان توحید
10-بالارفتن مولای متقیان بردوش خاتم پیامبران برای شکستن بت ها
حدیثی ازامام علی(ع):هرروزی که درآن گناه نباشدعیداست.
نصیحتی به دوستان:
وقتی خدابهاررانهاده علاوه براینکه نعمتی برای ماست.عبرتی است بربندگان خدا.وقتی انسان متولدمیشوددرواقع بهارعمرشروع می شودوبعدازرشددروسطهای عمرکه لحظات ذخیره کردن منافع مادی ومعنوی محسوب میگردد.درواقع تابستان عمرراسپری میکندیعنی لحظات گرم زندگی که اگرزیادخودت رامشغول دراین تابستان بکنی عرق جبین ازپیشانی خواهی ریخت حال اگراین عرق به خاطراعمال خیرریخته شود.ارزش آن بیشتروموجب سعادت اخروی انسان میگردد.واگربخاطراعمال زشت وشهوات دنیوی که خارج ازمحدوده قوانین الهی باشدعرقی ریخته شودواگردنیاانسان رادرخودغرق بکند.ازآخرت غافل میکند.واسیروسوسه شیطان میشود.وامابعدازتابستان عمر،فصل خزان عمرمیرسدوقتی درختان رامی بینیم که درپاییزبرگهایشان زردمیشودوآثاربه خواب رفتن درختان رامی بینیم بایدبدانیم که برای ماهم پیری وجودداردوپاییزهمان پیری است که روزبه روزبدن انسان به تحلیل می رود.وعاقبت باکوله باری ازاعمال خیرکه یاشرکه دردنیاذخیره کردیم.به دیارباقی سفرمیکنیم.
یا مقلب القلوب و الأبصار .
دل ها ، آفتاب گردان تو شده اند و چشم ها به سوی تو ، به دور روی تو طواف می کنند ؛ هم گام با بهار .
یا مدبّر اللیل و النّهار .
سایه های شب و آفتاب روز را تویی که تدبیر می کنی .
یا محول الحول و الأحوال .
حال دل های ما در دست های توست ؛ تو مانند گردش حال دانه ها به گیاه ، مثل رویاندن سبزی زندگی از متن تیره خاک ، در کار آفریدنی . دل ها را می گردانی .
حَوِّلْ حالنا إلی احسَن الحال .
تدبیر قلب ما را ، تو ساز کن . گردش آفتاب گردان دل ما را تو هموار کن و ما را به بهترین وقت و نیکوترین حال در این بهار ، بی نیاز کن .
واژه عید در قرآن کریم تنها یکبار در آیه 114 ، سوره مائده آمده است : " عیسی بن مریم گفت : بارالها ! پرودگارا ! برای ما از آسمان مائده ای فرست تا این روز برای ما و کسانی که پس از ما می آیند ، عید باشد که تو بهترین روزی دهندگانی و آیت و حجتی از جانب تو برای ما باشد ." " عید " روزی است که در آن سود و منفعتی به دست بیاید و در شرع مقدس اسلام ، روزهای غدیر ، قربان و فطر عید نامیده می شوند که در عید اضحی ، قربانی و در عید فطر ، زکات فطره مطرح است و در غدیر ، حضرت علی (ع) به امامت منصوب شدند . همچنین می توان گفت ؛ عید آن روزی است که در آن نماز ویژه ای برگزار کنند یا روزی است که مجمعی در آن فراهم آید و یا آنکه عید روزی است که خلق از ماتم به شادمانی " عود " کنند یا روزی است که تفاوتی میان درویش و توانگر نباشد یا آنکه " عید " روز شریف و ارجمندی می تواند باشد . از آیه " مائده " استفاده می شود که حضرت عیسی مسیح (ع) روز نزول مائده را که سال روز وقوع یک معجره الهی در تاریخ است ، برای همه انسان ها " عید " قرار داده است تا این روز ، آیت و حجتی از جانب خداوند برای مردمان در تمامی اعصار بوده باشد و به میمنت این پدیده پربرکت همه ساله شادمانی و خجستگی آن روز تکرار شود .
از آنجا که " مائده " به معنای خوان پرنعمت ، تنها دوبار در سوره مائده آمده است ، می توان گفت ؛ نزول رزق از آسمان به درخواست حضرت عیسی مسیح (ع) ویژگی خاصی داشته که به خاطر آن عنوان " مائده " را به خود گرفته است .
راغب اصفهانی می گوید : " مائده طبق و خوانی است که در آن طعام باشد که هم به آن طبق و هم به طعام مائده گفته می شود . " بنابراین ، عید در این آیه اشاره دارد به نزول یک برکت آسمانی در پوشش طبق یا طبق هایی از طعام و خوردنی که می تواند تکرار و بازگشت آن روز نیز همان برکات را به همراه داشته باشد و از این جهت ، آیت و حجتی دیگر از جانب خداوند متعال برای انسان ها و فرصتی دیگر برای ایجاد ارتباط با خدا و ذکر و یاد او در دل ها و زبان ها باشد . لازم به ذکراست که این مطالبی که توی وبلاگم برای خودم نمی باشد.وسایت دیگری این زحمت روکشیده جهت شادی روح اموات گردآوری کنندگان این مطالب صلواتی مرحمت کنید.